ඇය මම නිතර දෙවේලේ දකින කාන්තාවකි. සෑම සතියේ දිනකම පාහේ උදෑසන පහ හමාරේ කොළඹ 07 බසය එනතෙක් ඇය ගිරිඋල්ල බස් නැවතුමේ රැඳී සිටින අතර අසල ලැඟුම් ගෙන සිටින පරවියන්ට ආහාර ද දමයි. පුදුමය නම් ඇය අසල නිතරම පරවියන් රැඳී සිටීමය. සෑම දිනම මම රාත්රී වැඩමුරය අහවර වී බසයෙන් බසින...
අම්මාගේ සැත්කම රජයේ රෝහලක කරන්න වුණ එක ගැන ගඟන හිටියේ හිත් රිදීමෙන්. ඒත් පෞද්ගලික රෝහලක සැත්කම කරන්න ගඟනගේ අම්මා කොහොමටවත් එකඟ වුණේ නැහැ. ගඟනගේ මිතුරන් පවා ගඟනගේ අම්මගේ අදහස වෙනස් කරවගන්න උත්සාහ කලත් ඒ උත්සාහය සාර්ථක වුනෙත් නැහැ. ඒ නිසාම ඒ සැත්කම පෞද්ගලික රෝහලක නොකර රජයේ රෝහලක කරන්න අම්මව...
දිනක් සමස්ත ලංකා නර්තන තරගයකට එක්තරා පාසල් කණ්ඩායමක් තමන් තරඟවැදි සම්ප්රදායික නර්තන කාණ්ඩය සඳහා එම නර්තන සම්ප්රදායට අදාළ සාම්ප්රදායික ඇඳුම් ආයිත්තම්වලින් සැරසී තරඟ වැදුණා. ඔවුන් වේදිකාවෙන් බැස යන විට දී එහි සිටි බොහෝ දෙනා ඔවුන්ට සිනාසෙන්නටත්, උසුළු විසුලු කරන්නටත් පටන් ගතේ ඔවුන් තවමත් ආදි කාලයේ සිටින වුන් බව පවසමින්ය.
එයින්...
දිනක් බස් නැවතුම්පලක තම අත්තම්මා සමඟ සිටි මිණිබිරියක් එක්තරා පුද්ගලයෙකු පෙන්වා මෙහෙම ඇහුවා.
"ඇයි අත්තම්මේ අර මාමා ඉරුණ ඇඳුම් ඇඳගෙන අනිත් අයගෙන් සල්ලි ඉල්ලන්නෙ"..
තම මිණිබිරිය පෙන්වූ දෙස බැලූ අත්තම්මා දුටුවේ එක් අතක් නැති සිඟමන් යදින මැදිවියේ පුද්ගලයෙක්. කුඩා මිණිබිරිය දෙස බලා ඇය මෙසේ කිව්වා.
"ඒ මාමාගේ අතක් නෑ පුතේ ඔයා දැක්කද?...
ආශා වැඩ ඉවර වෙලා කාර්යාලයෙන් එළියට බැස්සා. වෙනදට වඩා කලින් ටිකක් වැඩ ඉවර කරගන්න පුළුවන් උන නිසා ඇය කලින් පිටත් වෙන බව නිමේශ්ට කෙටි පණිවිඩයකින් සඳහන් කරලා යැව්වා. හවස 6 වෙද්දි ගෙදර එන්න පුළුවන් උන නිසා මහන්සියටත් එක්කම ආශා ඇඳෙන් ඇලවුනා.
" පුතේ අර ළමයා ඇවිත් "
ආශාගේ අම්මා ඇවිත් එහෙම...
විහඟිට සුදු ගවුම් දෙකක් තිබුණා. ඒත් පහුගිය නිවාසාන්තර ක්රීඩා උත්සවේ දවසේ එක ගවුමක් ඉරිලාම ගියේ වැටක පැටලිලා. ගෙදර එනකල් බෑග් එකෙන් ඉරුණු තැන වහගෙන එන්න විහඟිට පුළුවන් උනා. ඒත්, ආයේම පාසැල් යන්න පුළුවන් තරමකට ඒ ගවුම මහගන්න නම් පුළුවන් කමක් තිබුණේ නෑ.
විහඟිගේ අම්මා ගවුම එලළන්න උත්සාහ කලත්, ඒක...
“අද දින මේ අපේ පාසලට වසර ගණනාවක් පුරාවට තිබූ අඩුපාඩුවක් මගහරවාලමින් මේ කුසලන්ති ගුණවීර මහත්මියගේ ධන පරිත්යාගයෙන් පිරි නැමුණ පුස්තකාලය අපේ පාසලේ ශිෂ්ය ශිෂ්යාවන්ට භාර දෙන පිණිස පීත්ත පටිය කපන්න මම ගෞරවයෙන් ආරාධනා කරනව අපේ කුසලන්ති ගුණවීර මැතිණියට”
විදුහල්පති තුමාගේ කතාවෙන් පස්සෙ කතාව පවත්වන්න තිබුනෙ හීන්කෙන්ද ගමේ ග්රාම සේවක මහත්තයට....
ඩොරිස් ඩකර්, පුතා නිකලස් සමඟ මේ ලෝකේ තනි කරමින් ඇගේ ස්වාමිපුරුෂයා හිටිහැටියේම කිසිම හේතුවක් නොපවසා ඔවුන් අතහැරල දාල ගිහින් තිබුණා.
ඒත්, ඒ සියල්ලම ඉතාම මැදිහත් සිතින් ඉවසා දරාගන්න ඩොරිස්ට පුළුවන් වුනේ තමන්ගේ ස්වාමිපුරුෂයගේ වෙනස් වීම් ඊට කාලෙකට කලින් ඉදලම ඇයට ටික ටික දැනෙමින් තිබුණ නිසයි.
කවදත් ශක්තිමත් හිතක් තිබ්බ කාන්තාවක් වුණ...
වරුණිට අවුරුදු විසි නවයයි. ජයවර්ධනපුර විශ්ව විද්යාලයෙන් උපාධිය අවසන් කරාට පස්සේ වරුණි රැකියා විරහිත උපාධිධාරී කොටසට වැටුණා. වරුණිගේ තාත්තා පාරම්පරික වී ගොවියෙක්. අම්මා ගෘහණියක්. වරුණිට බාල මල්ලී ලා දෙන්නෙක් හිටියා.
වරුණිගේ උපාධියේ වැඩ කටයුතු වෙනුවෙන් වරුණිගේ තාත්තා අසීමාන්තිකද වෙහෙසුණා. තාත්තා හිතාගෙන හිටියේ උපාධි ප්රධානෝත්සවයට පස්සේ, වරුණිට රැකියාවක් ලැබේවි කියලා.
" මං...
“කැදැල්ලෙ ඇති වූ කිරිල්ලී වගේ දෙමාපියන් සෙවණේ
නිදැල්ලෙ උන්නේ මා විනෝදයෙන් විදා මෝද සහනේ
මංගල නැකතින් පෙම්බරයෙකු හා හෙට මා පිටවෙනවා
ඒ ගැන හිතනා මොහොතක් පාසා දෙනෙත පිරී යනවා”
කසුනි හිටියෙ ඇඳ උඩ වාඩිවෙලා සින්දුවක් අහන ගමන් තමන්ගෙ මංගල සාරිය අත ගගා. හෙට තමයි ඒ ලස්සන දවස. ඕනම කෙල්ලෙක් ජීවිතේ පෙරුම් පුරාගෙන බලාගෙන...