ඉෂාරා රජයේ ආයතනයක කාර්යාල කාර්ය සහායකාවක විදියට තමයි සේවය කරේ. උසස් පෙළ සමත් වෙන්න ඉඩක් ලැබිලා තිබුනෙ නැති නිසා ඒ තනතුරෙන් ඉදිරියට යන්න ඉෂාරාට ඉඩක් තිබුණේ නැහැ. ඒත් අවුරුදු 23ක් වෙනකොට ඉෂාරාගේ ජීවිතය හීන වලට අලුත් අලුත් පාට පේන්න ගත්තා. ඉෂාරා උසස් පෙළට පෙනී සිටින්න තීරණය කළා. පහසු විෂයන්...
ඉමන්දි ට හදිසියේම විදෙස් ගත රැකියාවක් වෙනුවෙන් ඉඩ ලැබුනා. ඒ ඇය සේවය කරප් පෞද්ගලික ආයතනයේ මැදිහත්වීමෙන් වසර දෙකක නොන්ත්‍රාත්තුවක් යටතේ. විදෙස් ගත වෙන එක ඉමන්දිගේ හීනයක් වෙලා තිබුණ නිසාම ඉමන්දි කඩිමුඩියේ ඒ වෙනුවෙන් සූදානම් වුනා. අම්මයි, තාත්තයි දෙන්නාත් ඉමන්දිගේ වැඩ කටයුතු වෙනුවෙන් හනි හනිකට වෙහෙසුණා. විදෙස් ගත වීම වෙනුවෙන්...
කසුන්ත එදා ගෙදර එද්දි “මැණික්” ගෙදර හිටියෙ නෑ. කතාව පටන් ගත්තෙ කසුන්ත මැණික්ව එහෙම නැත්තම් එයාගෙ වයිෆ් වෙච්ච, බබාගෙ අම්මා වෙච්ච සඳමිණීව හොයන්න යන එකෙන්.
“ ඔයා කොහෙද?” කියල කසුන්ත වැඩ ඇරිලා ඇවිත් කාර් එකෙන් බැස්සෙ සඳමිණීට කතා කරගෙනමයි. ගෙදර දොර තිබුනෙත් ලොක් කරලා උනාට තමන්ගෙ සද්දෙ ඇහිලා ඉබේම වගේ...
"දුශේනිගේ අම්මා ගාර්මන්ට් එකක මහන්න යනවලු ... "
ඔය ආරංචිය පන්තිය පුරා පැතිරිලා ගිහින් තිබුණේ හය වසරේ පන්ති රැස්වීමෙන් පස්සේ. දුශේනි පන්තියේ පලවෙනියා වීම ගැන ඉරිසියාවෙන් උන්න පන්තියේ ළමයෙක්ගේ අම්මා කෙනෙක්ම තමයි ඒ ආරංචිය පන්තියට එවලා තිබුණේ. පලවෙනි දවසේ එහෙන් මෙහෙන් කසු කුසු ඇහුනට දුශේනිට ඒක වැටහුනේ නැහැ. ඒත් පහුවෙනිදා...
“හිමි ගමනක් ගොසින් - ගෙට ආ කලට සතොසින්නොඇණවා දාසින් - නුඹම පය සෝදවන් වෙසෙසින්හිමි උවද උරණා - නොකිය‍ා තෙපුල් දරුණාවඩව සිත කරුණා- වැළිත් නොසිතව දෙතැන සරණා”
කාව්‍යශේඛරයේ ඔය කවිය ඇහෙද්දී ඉස්කෝලේ උන්නු හැම කෙල්ලකටම කොල්ලෙක්ටම පාහේ මතක් වුණේ එකම එක ගෑණියෙකි.
ඒ නිල් පාට ගෑණිය.
නිල් පාට ගෑණිගේ නම සුචරිතා බවත් ඇය...
අවිශ්කගේ අම්මාත් එක්ක එක ගෙදරක ජීවත් වෙන්නේ නෑ කියලාම හිතාගෙන හිටියත් ගංගාට විවාහයෙන් පස්සේ ඒ තීරණය වෙනස් කරන වුනා. ඒ නොහිතපු විදියට අවිශ්කගේ රැකියාව අහිමි වුන නිසා. රැකියාව අහිමි වුනාට පස්සේ වෙනම නිවස්ක් මිලදී අරගෙන ජීවත් වෙන එක එතරම් නුවණක්කාර නොවෙන බව ගංගාටත් වැටහුනා. ඒ නිසාම අකමැත්තෙන් වුනත්, ගංගා...
තාරකගේ අම්මා ටික දවසකට ගෙදර එනවා කියලා දැනගත්තාම හසරැලි හරි සතුටින් සූදානම් වුණා. පොඩි කාලේ ඉඳන්ම පවුලෙන් ඈත් වෙලා ඉඳලා, විවාහ වුනාට පස්සේ තාරක එක්ක ගෙවන්න වුණ කොළඹ ජීවිතේ ඇත්තටම හසරැලිට හිඩැසක් තිබුණා. තාරක ස්ටේෂන් එකට ගිහින් අම්මාව එක්කගෙන එනකල් හසරැලි මඟ බලාගෙන උන්නේ.
" උඹේ ගෑණිට මොකෝ ගෙදරින් එලියට...
පරණගම ශ්‍රී සුධර්මාරාම විහාරස්ථානය එදා උදේ සිටම සෙනගින් පිරී ගොස් තිබුණේ පෝයක්, පින්කමක් පේන තෙක් මානෙක නොමැතිවය.
ඒකට හේතුව වුණේ ඝන්ඨාරය නාද කර ලොකු හාමුදුරුවන් ගමේ මිනිස්සුන්ව පන්සලට කැඳවා කියන්නට හේතුවුණ ආරංචියයි.
“අස්සජී මහාභිනිශ්ක්‍රමණය කරලනෙ” කියා අඩක් කෝපයෙනුත් අඩක් සමච්චලයෙනුත් කියා ලොකු හාමුදුරුවන් රැස්ව උන් ගම්වාසීන් සියලුම දෙනා දිහා බලද්දී ගම්වාසීන්...
“පිරිමියෙක්ට සාරි ඇඳන් අහවල් රෙද්දක්ද ඕයි කරන්න තියෙන්නෙ?”
කතාව පටන් ගත්තේ ආන් ඒ විදියටය. රතු පාට සාරියක් ඇඳගෙන, කකුල්වල රතු පාට ලතු ගා, පා මුදු ද, සද්ද වෙන පා සළඹක් ද දාගෙන උන්නේ ඒ ප්‍රශ්නෙට උත්තරේ දෙන්න ඕන වෙච්ච සින්නමුත්තුය.
සින්නමුත්තු වැඩ කරේ ටයිම්ස් වතු යායේ කංකානි කෙනෙක් විදියටය. කංකානි කෙනෙක්...
සියල්ල අතැර යළි ලංකාවට යන්නට සිදුවීම තුළ කෞශල්‍ය උන්නේ අප්‍රමාණ පීඩාවකය. සියල්ලටම වඩා ඔහුගේ සිත තුල වූ පසුතැවීම ඉන් නිමේෂාගේ සහ දරුවාගේ ජීවිත වල වන බිඳී යාමය. වැඩි වැටුපක් සමඟ ලැබුන රැකියාව නිසා නිමේෂාටද රැකියාවෙන් ඉවත් වී නිවෙසට වී සිටින ලෙස යෝජනා කලේ තමාය. දැන් සියල්ල කණපිට පෙරලී ඇත.
එංගලන්තයට ...
