මම මේ ලිපිය ලියන්නෙත් ඔබ ඒ ලිපිය කියවන්නෙත් Wi-Fi තාක්ෂණය භාවිතා කරගෙන නෙ. සමහරවෙලාවට ඔය Wi-Fi Connection එක Slow වෙලා ගියාම අම්මගෙ ඉඳල හත්මුතු පරම්පරාවම මතක් කරත් මේ Hedy Lamarr කියන කෙනාව ඔයා කවදහරි මතක් කරලා තියෙනවද?
නෑනෙ නේද?
එහෙනම් ඔන්න අද මේ ලිපිය කියවලා ඊලඟ වතාවෙ Wi-Fi Connection එක Slow වුණාම එයාවත් මතක් කරගන්නකො.
Hedy Lamarr ගේ ජීවිතයේ මුල් කාලය
Hedy Lamarr, 1914 දී ඔස්ට්‍රියාවේ වියානා නුවර උපත ලැබුවේ Hedwig Eva Kiesler ලෙසයි. ඇගේ පියා, බැංකු අධ්‍යක්ෂවරයකු වූ අතර, ඇය විවිධ යන්ත්‍රවල ක්‍රියාකාරකම් පිළිබඳ ගැඹුරු අවධානයක් ලබාගන්න ඉතාම කුඩා කාලයේ ඉඳලා කැමැත්තක් දක්වනවා. ඒක ඇයට නව නිපැයුම් කරන්න ආසාවක් ඇතිකරනවා. ඒ වුනාට ලැමර් ප්රසිද්ධ වෙන්නෙ ඒ නිසා නෙවෙයි.
ලෝකය ඇයව දුටුවේ වෙනස් ආකාරයකටය. Lamarr ගේ කැපී පෙනෙන සුන්දරත්වය ඇයව රංගනයට යොමු කළ අතර වයස අවුරුදු 16 වන විට ඇය ප්රසිද්ධ අධ්යක්ෂවරයෙකු විසින් රංගනයට රැගෙන එනවා. 1933 වසරේ ආන්දෝලනාත්මක චිත්‍රපටයක් වූ Ecstasy හි ඇයගේ භූමිකාව නිස බොහෝ දෙනාගේ අවධානය දිනාගත් ඇය ඉක්මනින්ම යුරෝපීය සිනමාවේ ඉතාම දක්ශ සහ ජනප්‍රිය චරිතයක් බවට පත් වූවාය. නමුත් තිරය පිටුපස ඇයට තිබුනෙ වෙනත් බලාපොරොත්තුවක්. ඒ තමයි විද්‍යාව, තව දේවල් ඉගෙන ගෙන අලුත් දේවල් හදන එක. ඇගේ කාලයේ සිටි අනෙකුත් නිළියන් මෙන් නොව, ලැමර් ඇගේ නිදහස් කාලය ආකර්ෂණීය සාදවල ගත කළේ නැත. ඒ වෙනුවට, ඇයගේ නිවසේ “නව නිපැයුම් මේසයක්” තිබූ අතර, ඇය තමන්ගෙ විවේක වේලාව ගත කලේ එතැන.
ආදරයයි – විද්‍යාවයි
ප්‍රකෝටිපති නව නිපැයුම්කරු හොවාර්ඩ් හියුස් මුණගැසුනාම තමයි නවෝත්පාදනය සඳහා Lamarr ගෙ තිබුණ ආදරය තවත් වැඩි වුණේ. හියුස් Lamarr ට එයාගෙ අදහස් හඹා යාමට දිරිමත් කළ අතර ඇයගේ චිත්‍රපට ට්‍රේලරයේ භාවිතා කිරීමට ඉංජිනේරු මෙවලම් කට්ටලයක් පවා ඇයට ලබා දීලා තියෙනවා. Lamarr හියුස් සඳහා වේගවත් ගුවන් යානා නිර්මාණය කිරීම සඳහා කුරුල්ලන් සහ මාළු අධ්‍යයනය කළ අතර ඇගේ බුද්ධිය ඔහුව විශ්මයට පත් කරන්න හේතුවෙනවා. දෙවන ලෝක සංග්‍රාමය ඇවිලී යද්දී, යුද ප්‍රයත්නයට උපකාර කිරීමට Lamarrට දැඩි ආශාවක් දැනුනෙ මෙන්න මේ කාල වකවානුවේදි. ඇයගේ හිටපු ස්වාමිපුරුෂයාගෙන් හමුදා ආයුධ ගැන බොහෝ දේ ඉගෙන ගත්තා වගේම, නාසීන්ට එරෙහිව සටන් කිරීමට එම දැනුම භාවිතා කිරීමට ඇයට අවශ්ය වෙනවා. රාත්‍රී භෝජන සංග්‍රහයකදී ඇයට නවෝත්පාදකයෙකු වූ ජෝර්ජ් ඇන්තයිල් නම් නිර්මාපකයෙකු හමුවෙන්නෙ ඒ අනුව. යුධ තාක්ෂණය වඩා හොඳ කිරීමට ඔවුන් දෙදෙනාගේ මොළය පාවිච්චි කරන්න මේ දෙන්න පටන් ගන්නවා.
ඔවුන් එක්ව “සංඛ්‍යාත පැනීමේ” පද්ධතියක් – ටෝර්පිඩෝ මග පෙන්වීම සඳහා භාවිතා කරන රේඩියෝ සංඥාවලට සතුරු බලවේග බාධා කිරීම වැළැක්වීමේ ක්‍රමයක් සොයා ගන්නවා. ඔවුන්ගේ පද්ධතිය වේගයෙන් සංඛ්‍යාත මාරු කිරීම මගින් ක්‍රියා කලා. Lamarr සහ George Antheil සමඟ ගොඩනැගූ සංඛ්‍යාත පැනීමේ පද්ධතිය විසින්, යුධ භාවිතයට නව විකිරණයක් සපයලා තියෙනවා.
පේටන්ට් බලපත්‍රය අරගත්තත් නිසි තැන නොලැබුණ තාක්ෂණය
1942 දී ඔවුන්ගේ නව නිපැයුම සඳහා පේටන්ට් බලපත්‍රය ලබා ගත් නමුත් එවකට එක්සත් ජනපද නාවික හමුදාව ඒ තාක්ශණය එච්චර ගණන් අරගෙන නෑ. එය මිලිටරි භාවිතය සඳහා ඉතාම හොඳයි කියලා තමයි සලකලා තියෙන්නෙ.
යුද්ධයෙන් පසුව, Lamarr ඇගේ රංගන ජීවිතය දිගටම කරගෙන ගිය නමුත් ඇයගේ විද්යාත්මක ජයග්රහණ සම්පූර්නයෙන්ම මැකිලා ගියා කියලා කියන්න බෑ. ඇය විසින් නිපයපු මේ “සංඛ්‍යාත පැනීමේ” පද්ධතිය ඇයට මුදල් විදියට හරවන්න පුලුවන් වෙන කලින් පේටන්ට් බලපත්‍රය අවසන් වෙනවා.
දශක ගණනාවකට පසු, ඇගේ නව නිපැයුමේ වැදගත්කම ලෝකය අවසානයේ වටහා ගන්නවා. 1960 ගණන් වලදී, එක්සත් ජනපද හමුදාව සංඛ්‍යාත-පනින තාක්ෂණය භාවිතා කළ අතර, පසුව එය නවීන රැහැන් රහිත සන්නිවේදනයේ පදනම බවට පත් වෙනවා. WiFi, Bluetooth, සහ GPS මේ සියල්ලේම මූලයන් Lamarr ගේ නව නිපැයුම මත පදනම් වුනා කියලා කියවෙනවා. 1997 දී, ඇය මහජන සේවයෙන් විශ්‍රාම ගොස් බොහෝ කලකට පසුව ඉලෙක්ට්‍රොනික් ෆ්‍රොන්ටියර් පදනම විසින් ඇයට පුරෝගාමී සම්මානය පිරිනමනවා.
2014 දී, ඇය මරණින් පසු ජාතික නව නිපැයුම්කරුවන්ගේ හෝල් ඔෆ් ෆේම් වෙත ඇතුළත් වෙනවා වගේම අවසානයේ Mother of WiFi ලෙස පිළිගැනීමට සහ සම්මානයට පාත්‍ර වෙනවා.
රුව ලස්සනට එහා ගිය දක්ෂ ගැහැණියක්
Hedy Lamarr ගේ කතාව බුද්ධියට සහ නිර්මාණශීලීත්වයට සීමා මායිම් නොමැති බවට සාක්ෂියක්. ඇය සුන්දර නිළියකට වඩා ලෝකය වෙනස් කළ දූරදර්ශී කාන්තාවක්. අද, අපි සමාජ මාධ්‍ය හරහා ජීවිතේ ඉදිරියට රැගෙන යන විට, අපගේ මාර්ගය සොයා ගැනීමට GPS භාවිතා කරන විට හෝ WiFi වෙත සම්බන්ධ වන විට, අපි Hedy Lamarr හට නිහඬ ස්තුතිය පුද කරන්න ඕන කියන එක මතක තබාගත යුතුමයි.
මේ සෑම තාක්ෂණික, සන්නිවේදනය සඳහා භාවිතා කරන මෙවලමක් පිටිපස්සේම Hedy Lamarr ගේ බුද්ධිමත් බව සෙවණැල්ලක්ව රැඳි තිබෙන බව අප අමතක නොකල යුතුමයි.
