අපේ ගම්බදව තවමත් දෙවියන්ගේ ලෙඩ වශයෙන් හැඳින්වෙන පැපොල, සරම්ප වැනි අසනීප වැලඳුණු විට රෝගියාගේ අතේ පිරිසුදු සුදු රෙදිකඩක එතූ පෙරුම්කායම් කැබැල්ලක් බැඳීම සිරිතක්ව තිබෙනවා
පෙරුම්කායම් වලින් ඔබ නොදන්නා ප්‍රයෝජන අතීතයේ සිටම මිනිසා ලබා ගෙන තිබෙනවා. බොහෝ ඖෂධ ගුණයකින් යුතු නිසා මිනිසුන් food of the gods හෙවත් දෙවියන්ගේ ආහාරය යන අන්වර්ථ නාමයෙන් පෙරුම්කායම් හැඳින්වූවා. අතීතයේ සිටම දෙවියන්ගේ ආහාරය (food of the gods) ලෙස පෙර-පර දෙදිග ඇතැම් රටවල හැඳින්වෙන පෙරුම්කායම් (Asafetida) එකල කිරි දරුවාගේ සිට වියපත් මහල්ලා දක්වාම එකසේ භාවිතයට ගත් බෙහෙතක්.
නමුත් මහඖෂධයක් වූ පෙරුම්කායම් දැන් දැන් නූතන සමාජයේ භාවිතයෙන් ඈත් වෙමින් පවතින බව ආයුර්වේද වෛද්‍යවරු පවසනවා.
විවිධ නම් වලින් විවිධ ජනයා අතර ප්‍රචලිත පෙරුම්කායම්
පෙරුම්කායම්වල විද්‍යාත්මක නාමය Ferula assa-foetida .
මීටර් 1.5 – 2 ක් පමණ උසට වැඩෙන බහුවාර්ෂික පැළෑටියක් වන පෙරුම්කායම් වෘත්තාකාර පත්‍ර ව්‍යුහයක් දරන අතර පත්‍ර 30 – 40ක් පමණ හට ගනී. ක‍ඳෙන් හට ගන්නා පත්‍රවල පුළුල් පත්‍ර කොපු ඇත. මල් හට ගන්නා නටු සෙ. මි. 10 පමණ ගනකම වේ. මල් ළා කොළ කහ පැහැ වේ. ශාකයේ සියලු කොටස් සැර ගඳකින් යුක්තය.
පෙරුම්කායම් ඉංග්‍රීසි භාෂාවෙන් Asafcetida ලෙස හැඳින්වෙන අතර දෙමළ භාෂාවෙන් Perankayam නමින් හැඳින්වේ.
පෙරුම්කායම්, තෙළිඟු භාෂාවෙන් Inguva ය. කන්නඩි භාෂාවෙන් Ingu වේ. ප්‍රංස භාෂාවෙන් Mende du diable (යක්ෂයාගේ අශූචි) ඉංග්‍රීසි ඇතුළු වෙනත් භාෂාවලින් Devils dung සහ asant, Food of the Gods (දෙවියන්ගේ ආහාරයයි) ලෙස හදුන්වයි
පෙරුම්කායම් ශාකයේ මුදුන් මුලෙන් නොහොත් රෛසෝමයෙන් (භූගත කඳකි) වැගිරෙන ස්‍රාවය (කිරි) විජලනය කිරීමෙන් පෙරුම්කායම් ලබාගනී.
මෙම ශාකය ඉන්දියාවේ වගා කෙරෙන අතර ඇෆ්ගනිස්ථාන් කඳුකරයේ ආවේණික ශාකයකි. පෙරුම්කායම් සැර ආඝ්‍රාණයක් සහිත වුවද ආහාරයට එක්කර පිසීමට ලක්කළ පසු ලීක්ස්වල රසයට සමාන මෘදු රසයක් ගෙන එයි.
රෝග රැසකට ඔසුවක් ලෙස.
ඖෂධීය ගුණ රැසක් ඇතැයි සැලකෙන පෙරුම්කායම් බඩ පුරවා දැමීම වැළැක්වීමට මෙන්ම අන්ත්‍රයට (gut) ආවේණික ක්ෂුද්‍ර ජීවින් වර්ධනය පාලනය කිරීමටත් යොදා ගනී.
ඉන්දියාවේ ජම්මු ප්‍රදේශයේ මෙය මලබද්ධයට මහඟු ඔසුවක් ලෙස භාවිත කෙරේ. ජලයේ හෝ මද්‍යසාරයේ හෝ දියකර ආහාර දිරවීමේ පහසුව පතා පෙරුම්කායම් පානය කරති.
1918 දී පැතිර ගිය ස්පාඤ්ඤ වසංගත රෝගය මැඬලීමට ද මෙම මහඟු ඖෂධය මහෝපකාරී වී ඇත.
ඇදුම රෝගය හා බ්‍රොන්කයිටීස්වලට පෙරුම්කායම් අඩංගු කුඩා උරයක් (පොඩි මල්ලක්) රෝගියාගේ ගෙල වටා එල්ලීම යුරෝපාකරයේ සාම්ප්‍රදායික ප්‍රතිකාරයක් බව අන්තර්ජාල තොරතුරු හෙළි කරනවා.
මෙම ශාකයේ මුල් sesquiterpenc coumarins නම් ප්‍රති වෛරස කාරක ඖෂධය නිපදවන බවත් එය H. N. වෛරස් ආසාදනයට ප්‍රතිකාරයක් බවත් 2009 වසරේදී පර්යේෂණ මඟින් සොයාගෙන තිබෙනවා.
යුනානි (unani) ප්‍රතිකාරවලට අනුව ස්නායුගත රෝගවලට ද පෙරුම්කායම් මහඟු ඖෂධයක් බව කියැවේ. ආයුර්වේදයේදී වාත හා පිත සමනයට භාවිත කෙරේ.
ආහාර රස ගැන්වීමටත් පෙරුම්කායම්.
සූප ශාස්ත්‍රයේදී භාවිත කෙරෙන විශේෂ spice වර්ගයක් ලෙස සැලකෙන පෙරුම්කායම් ආහාර දිරවීමෙහිලා මහඟු සේවයක් ඉටු කරයි.
මෙය රසකාරකයක් ලෙසත් රස උද්දීපනය කරන කුළුබඩුවක් ලෙසත් සැලැකේ. අච්චාරු දැමීමට භාවිත කෙරෙන අතර ආහාර සැකසීමේදී නිතර කහ සමඟ යොදා ගනී.
ඉන්දීය සාම්ප්‍රදායික සූප ශාස්ත්‍රයේදී පෙරුම්කායම් අනිවාර්යය කුළුබඩුවකි. පිපිඤ්ඤා, අඹ, තක්කාලි, ආදි ව්‍යංජනවලට විශේෂයෙන් යොදා ගනිති..
නමුත් ඉන්දීය බොදු නිර්මාංසාහාරිකයෝ පෙරුම්කායම් ආහාරයට නොගනී.
ලුණු වර්ග නොකන ඉන්දීය ඉහළ පන්තියේ අයගේ ආහාරයට පෙරුම්කායම් බහුලව එක් කර ගනිති.
පෙරුම්කායම් මඟින් පැණි, තිත්ත, ලුණු හා මිශ්‍රිත අපූරු කුළුබඩු රසයක් මනාව සංයෝජනය වන බව ඉන්දීය ප්‍රවීණ සූපවේදියෝ පවසනවා.
ව්‍යංජන පිසෙන විට පෙරුම්කායම් එක්කරන අතර අමු සලාදවලට ලුණු හා මිශ්‍ර කර එක් කෙරේ.
සැර ආඝ්‍රහනයක් සහිත නිසා අනෙක් කුළුබඩු සමඟ ගබඩා නොකෙරෙන අතර තෙල් හෝ ගිතෙල් සමඟ මිශ්‍ර කළ විට සැර ගඳ සමනය වන බව පැවැසේ.
බොහෝ වාණිජ නිෂ්පාදනවලට පෙරුම්කායම් කුඩු (තිරිඟු පිටි සමඟ මුසුකොට) යොදනු ලබන අතර ඒවා පාරිභෝගික රුචියට වැඩි කිරීමට ඉවහල් වේ.
පෙරුම්කායම් භාවිතා කරන තවත් අවස්ථා
ගබ්සා සඳහා
ඇතැම් රටවල පෙරුම්කායම් ගබ්සා කාරකයක් ලෙස භාවිත කරන බවට මතයක් පවතී.
මාළුන්ට, වෘකයින්ට ඇමක්
පෙරුම්කායම් කැට්ෆිෂ් (cat fish) පයික් (pike) මත්ස්‍යයින්ට ද ඇමක් ලෙස යොදා ගැනේ සමනල හා සලබ ආදීන්ට ආලෝක උගුලක් ලෙස ද ඇතැම් රටවල යොදාගන්නා බව පැවැසේ.
යක්ෂ බලවේග බන්ධනයක් ලෙස.
ජැමෙයිකාව හා අප්‍රිකා මහද්වීපයේ ගුප්ත විද්‍යා කටයුතු සඳහා ද යක්ෂ බලවේග බන්ධනයට හා මැඬලීමට ද පෙරුම්කායම් යොදාගන්නා බව කියති.
මේ අනුව පැහැදිලි වන්නේ පෙරුම්කායම් දෙවියන්ගේ ආහාරයක් පමණක්ම නොවන බවත්, එය මිනිසාගේ විවිධ රෝගාබාධයන්ට මහඟු මහෞෂධයක් මෙන්ම කදිම ආහාර රසකාරකයක් හා කුළුබඩුවක් වන බවයි.
